September 4, 2017
Motortrivia Team (10069 articles)

Ute: Coupe utility (รถยูท) วันอาทิตย์ไปโบสถ์ วันจันทร์ขนหมูไปขาย

เรื่อง : AREA 54

●   เชื่อว่าผู้อ่าน มอเตอร์ทริเวีย หลายท่านคงรู้จักรถ Ute (ออกเสียงว่า ยูท) หรือ Coupe utility รถอเนกประสงค์ที่มีกระบะหลังขนาดจิ๋ววางอยู่บนแพลทฟอร์มรถยนต์นั่งกันดีอยู่แล้ว ตัวอย่างง่ายๆ ที่จำเป็นต้องยกมาให้เห็นกันชัดๆ ก็หนีไม่พ้นรถยอดนิยมในบ้านเรายุคหนึ่งอย่าง Nissan NV หรือ Daihatsu Mira รุ่นท้ายปิคอัพ Miracab นั่นเอง

●   แต่ถ้าใครไม่รู้จัก หรือไม่รู้ว่ามันมีที่มาที่ไปอย่างไร เรามาลองย้อนรอยกลับไปตามเส้นทางข้อมูลด้วยกัน…

●   กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว ว่ากันว่ารถ Ute นั้นมีต้นกำเนิดมาจากประเทศออสเตรเลียในปี 1932 ซึ่งในยุคนั้นธนาคารจะปล่อยเงินกู้ให้เกษตรกรซื้อรถเฉพาะรถทรัคขนาดใหญ่ สำหรับใช้ขนพืชไร่หรือสัตว์เกษตรที่เรียกว่า Farm Truck เท่านั้น โดยไม่มีนโยบายปล่อยเงินกู้ให้ซื้อรถยนต์นั่ง

●   ดังนั้นคุณภรรยาของเกษตรกรไม่ปรากฏนามท่านหนึ่งในรัฐวิคตอเรีย จึงเขียนจดหมายไปหา ฟอร์ด ออสเตรเลีย โดยมีใจความสั้นๆ ที่เรียบง่าย แต่แสนสร้างสรรค์ว่า “ทำไมคุณไม่ผลิตรถให้คนอย่างพวกเราบ้างล่ะ? เราอยากได้รถประเภทที่ใช้ขับไปโบสถ์สบายๆ ในวันอาทิตย์ แล้วสามารถขนหมูไปขายได้ด้วยในวันจันทร์”

Ford Coupe Utility 302

●   จริงหรือเท็จไม่อาจทราบได้ จดหมายฉบับนั้นเดินทางอีกหลายทอดจนไปถึงมือ Mr. Hubert French กรรมการผู้จัดการ ฟอร์ด ออสเตรเลีย แล้วต่อไปยัง Mr. Scott Inglis ผู้จัดการฝ่ายขาย ต่อด้วย Mr. Slim Westman ผู้ดูแลโรงงาน ซึ่ง 2 รายหลังได้นำจดหมายฉบับนี้ไปเปิดโปรเจคท์พิเศษร่วมกับดีไซน์เนอร์หนุ่มน้อยวัยเพียง 22 ขวบปี Lewis Thornet Bandt

●   จากนั้นโปรเจคท์การหั่นรถยนต์นั่งอย่าง Ford V8 ออกครึ่งหนึ่ง แล้ววางพื้นกระบะหลังลงไปแทนที่ก็ได้เริ่มขึ้นอย่างเงียบๆ บนกระดานดำขนาด 10 เมตร พร้อมภาพร่างรถรุ่นใหม่ด้านหน้า, ข้าง และหลัง เมื่อ Mr. Westman เห็นภาพนั้นในสัปดาห์ต่อมา เขาขอให้วิศกร ฟอร์ด ลองสร้างตัวโปรโตไทป์ขึ้นมาก่อน 1 คัน โดยโปรโตไทป์ Ute คันแรกนั้นใช้ฐานล้อขนาด 112 นิ้ว ฝังพื้นกระบะยาว 65 นิ้วลงไปบนตัวถัง รองรับน้ำหนักบรรทุกได้ 544 กิโลกรัม Mr. Inglis พอใจต้นแบบที่เห็น และขอให้ฟอร์ดอนุมัติการผลิตเบื้องต้น 500 คัน ส่วน Mr. Westman ของบ 10,000 ปอนด์จากฟอร์ดสำนักงานใหญ่เป็นค่าติดตั้งเครื่องจักรเพิ่มเติมสำหรับเปิดสายการผลิต

●   และแล้ว Ute คันแรกของโลกก็ปรากฏโฉมผ่านโบรชัวร์สู่สาธารณชนเป็นครั้งแรกตามรูปที่เห็นด้านบน

●   ตามข้อมูล หลังเกษียณอายุได้ 11 ปี Mr. Bandt เสียชีวิตในปี 1987 ด้วยวัย 77 ปี จากอุบัติเหตุทางรถยนต์ โดยรถ Ford Ute ที่เขาทำการบูรณะไว้ใช้งาน (ผู้แปลหาข้อมูลไม่เจอว่าเป็นรุ่นใด) ชนเข้ากับรถขนทรายใกล้ๆ กับเมืองจีลอง ซึ่งเป็นที่ที่รถ Ute คันแรกของโลกสัมผัสท้องถนน

●   จุดสำคัญของรถแบบ Coupe utility ในยุคแรกคือ ตัวถังที่ยาวต่อเนื่องเป็นชิ้นเดียวกับกระบะ และมีเสาหลังที่เอนลาดเชื่อมต่อกับแนวกระบะ โดยพื้นหรือ bed ถูกฝังลงไปในตัวถัง ต่างจากปิคอัพซึ่งแยกส่วนกระบะหรือ cargo box ออกจากกัน… ภาพด้านบนจะเห็นว่าฟอร์ดแยกการทำตลาดรถ Coupe utility และปิคอัพเป็นคนละไลน์ผลิตภัณฑ์ ทั้งคู่เป็นรถรุ่นปี 1932 และอยู่บนแพลทฟอร์มของ Ford Model B ซ้ายมือคือ 1932 Ford Model B-304 Coupe utility ส่วนขวามือคือ 1932 Ford Model B Pickup

●   ทว่าจุดนี้จะเอามาอิงเป็นความถูกต้อง 100% เสียทีเดียวก็ไม่ได้ เพราะในปี 1956 เปอโยต์ก็มีรถรุ่น 403 Camionette ตัวถัง 2 ประตู Coupe utility แยกกระบะหลังขาดออกจากห้องโดยสาร โดยดัดแปลงมาจากรถยนต์นั่งในตระกูล 403 ซึ่งถูกจัดอยู่ในรถประเภท Coupe utility กับเขาเหมือนกัน เรียกว่ายืดหยุ่นได้ตามความเหมาะสมและจุดประสงค์ในการออกแบบเพื่อใช้งาน

●   กว่าที่รถ Coupe utility จะข้ามมาปรากฏตัวยังอเมริกา ก็ต้องรอการเปิดตัวของ Ford Ranchero ในปี 1957 ซึ่ง ฟอร์ด ใช้แพลทฟอร์มของรถสเตชั่นแวกอน 2 ประตูมาดัดแปลงทำตลาดจนถึงปี 1959 ใช้โอไฮโอเป็นฐานการผลิต และได้รับความนิยมเป็นอย่างดีโดยมีสโลแกนว่า More Than A Car! More Than A Truck! (จริงตามนั้น) การส่งออกไปยังแอฟริกาใต้เริ่มขึ้นในช่วงปี 1970 โดยใช้ชื่อ Ford Falcon utility ในการทำตลาด

1957 Ford Ranchero

●   สำหรับรถ Coupe utility ของฝั่งเจนเนอรัล มอเตอร์ส นั้น Chevrolet El Camino ก็เป็นหนึ่งในรถที่ได้รับความนิยมอย่างมากเช่นกัน El Camino เป็นรถที่ออกแบบและผลิตมาเพื่อแข่งขันกับ Ford Ranchero โดยเฉพาะ ทำตลาดในช่วงปี 1959 – 1987 โดยปรับเปลี่ยนรูปโฉมอยู่ 5 เจนเนอเรชั่น รุ่นแรกใช้แนวคิดแบบฟอร์ดคือ ดัดแปลงจากรถเสตชั่นแวกอน 2 ประตู Chevrolet Brookwood และสร้างยอดจำหน่ายได้ดีอย่างต่อเนื่อง

●   จากนั้นรถประเภท Coupe utility ก็มีหลากทางเลือกตามออกมาจากหลายบริษัทผู้ผลิต อาทิ Plymouth Scamp, Volkswagen Rabbit และหนึ่งในรถอมตะอย่าง Subaru BRAT

1959 Chevrolet El Camino คู่แข่งโดยตรงของ Ford Ranchero

●   เหตุผลที่ BRAT (ย่อมาจาก Bi-drive Recreational All-terrain Transporter) ค่อนข้างจะมีชื่อเสียงกว่ารถ Coupe utility รุ่นอื่นๆ ก็เพราะหนึ่งในผู้ครอบครอง BRAT รุ่นดั้งเดิม และใช้งานเป็นประจำในไร่ส่วนตัวที่แคลิฟอร์เนียก็คือคนดังอย่างประธานาธิบดี Ronald Reagan นั่นเอง ปัจจุบัน BRAT คันประวัติศาสตร์คันนี้ถูกครอบโดย Young America’s Foundation ซึ่งซื้อฟาร์ม Rancho del Cielo ของ เรแกน เอาไว้เพื่อการอนุรักษ์

●   BRAT ดัดแปลงมาจาก Subaru Leone รถซีดานขนาดคอมแพคท์ที่ทำตลาดในช่วงปี 1971 และเผยโฉมครั้งแรกในปี 1978 มีระบบขับเคลื่อน 4 ล้อให้ใช้งาน เดินทางไปจำหน่ายยังที่ต่างๆ ในรูปแบบรถนำเข้า ในออสเตรเลียใช้ชื่อ Subaru Brumby ส่วนในอังกฤษใช้ชื่อ Subaru 284

Subaru BRAT ของ Ronald Reagan ด้านข้างประทับชื่อฟาร์ม Rancho del Cielo

●   ในสหรัฐอเมริกานั้น เส้นทางชีวิตของรถแบบ Coupe utility จบลงที่ Subaru Baja ซึ่งเริ่มทำตลาดในช่วงปี 2002 จนประทั่งหยุดสายการผลิตในปี 2006

●   แต่ในขณะเดียวกันรถ Coupe utility ยังคงได้รับความนิยมในออสเตรเลีย ซึ่งศัพท์ Ute หรือคำเรียกย่อๆ ของ Utility ได้กำเนิดขึ้นที่นี่ เพื่อใช้เป็นชื่อเล่นของรถแบบ Coupe utility โดยมีเจ้าตลาดคือ โฮลเด้น ของเจนเนอรัล มอเตอร์ ซึ่งดัดแปลงรถซีดานฟูลไซส์อย่าง Holden Commodore เจนเนอเรชั่น 3 ตัวถัง VX รุ่นปี 2000 มาเป็นรถ Coupe utility และขยายตลาดด้วยการส่งออกไปยังอเมริกาใต้ ซึ่งเป็นอีกหนึ่งที่ที่รถ Ute ได้รับการตอบรับเป็นอย่างดี

●   หากจะย้อนกลับไปที่ต้นกำเนิดของ Holden Ute ต้องไล่กลับไปยังปี 1951 เมื่อโฮลเด้ นำรถซีดานขนาดกลาง Holden 48-215 ที่ทำตลาดในช่วงปี 1948 – 1953 มาดัดแปลงเป็นรถ Coupe utility หั่นประตูหลังออกไปแล้ววางพื้นกระบะฝังลงไปในตัวถัง และเริ่มทำตลาดด้วยชื่อ Holden 50-2106 Coupe Utility ครับ

ในออสเตรเลียไม่ต้องพูดถึง ความนิยมในรถ Coupe utility อยู่ในระดับสูงสุด ปัจจุบันมีงานเทศกาลขนาดใหญ่ชื่อ Ute Muster ให้คนรักรถ Ute ได้นำรถมาอวดโฉมกันทุกปี มีงานรื่นเริง มีเทศกาลดนตรี มีการประกวดรถกันหลากหลายรุ่นรางวัล ตั้งแต่ Ute รุ่นคลาสสิคจนถึงรุ่นใหม่

●   ปัจจุบันรถ Ute ยังคงทำตลาดอย่างต่อเนื่องในหลายภูมิภาค และปรับเปลี่ยนรูปโฉมไปตามยุคสมัย โดยยังคงเอกลักษณ์ด้วยการใช้รถยนต์นั่งเป็นพื้นฐานในการดัดแปลง ยกตัวอย่างเชฟโรเลตก็ยังทำตลาด Chevrolet Montana (หรือ Chevrolet Utility) จนถึงปัจจุบัน

●   แม้หลายๆ ท่าน (ในต่างประเทศ) จะเรียกรถปิคอัพแบบเหมารวมกันไปบ้างว่า “Ute” เช่น ออสเตรเลีย ไม่ว่าจะเป็น Toyota Hilux, Nissan Navara, Mitsubishi Triton, Ford Ranger, Mazda BT-50, Isuzu D-Max หรือ Chevrolet/Holden Colorado ล้วนแล้วแต่ถูกเรียกกันเล่นๆ ว่ารถ Ute หมด แม้แต่สื่อฯ เมื่อมีการจัดอันดับยอดขายปิคอัพ ก็ยังใช้ประโยคว่า Top 10 Best-selling Utes

●   อย่างไรก็ตาม เมื่อเราพูดถึงรถ Ute กันแบบจริงจัง ก็ยังเป็นที่เข้าใจตรงกันว่า หากมีเหตุที่ต้องแยกประเภท Ute ก็คือ Ute และ ปิคอัพก็คือปิคอัพ ด้วยโครงสร้างพื้นฐานและการใช้งานที่แตกต่างกันนั่นเอง   ●


Ute: Coupe utility Vehicle